Heretic

"Een van de meest beklemmende horrorfilms van het jaar." - NPO 3
"Psychologische terreur op z'n best." - Rotten Tomatoes

In Heretic, geregisseerd door Scott Beck en Bryan Woods, wordt het woord 'huisbezoek' herleid tot z'n meest beklemmende betekenis. Twee jonge mormoonse missionarissen, zuster Barnes (Sophie Thatcher) en zuster Paxton (Chloe East), gaan zoals elke dag van deur tot deur met hun boodschap van geloof, hoop en openbaring. Tot ze aanbellen bij Mr. Reed (Hugh Grant), een man die niet zozeer geïnteresseerd lijkt in hun religie, maar in hun overtuiging. Wat volgt is geen gesprek, maar een verhoor - verpakt in beleefdheid, doorspekt met filosofie, doorsneden met spanning.

Het grootste deel van de film speelt zich af binnen de muren van het huis van Mr. Reed. Een ruimte die in eerste instantie warm oogt - een bank, cola, een geur van bosbessentaart - maar zich al snel onthult als een zorgvuldig ingerichte val. Wat de spanning opbouwt, is niet wat er zichtbaar gebeurt, maar wat wordt gezegd. Het onderhuidse gevaar zit in vragen die net te scherp zijn, stiltes die net te lang duren, beleefdheid die steeds meer verstikt. Mr. Reed is geen karikatuur, maar een man met een charmant stemgeluid, een retorisch arsenaal en een missie die steeds duisterder aanvoelt.

"Het is allemaal waar, of niets is waar." - Mr. Reed

Hugh Grant levert een van zijn meest verontrustende rollen tot nu toe, met een performance die balanceert tussen vaderlijke nieuwsgierigheid en kille kilte. Thatcher en East vullen elkaar perfect aan: Barnes als standvastige gelovige, Paxton als de zoekende, wiebelende twijfelzaaier. De scènes waarin ze samen Mr. Reeds ideeën proberen te weerleggen of ontwijken, behoren tot de spannendste in het genre - zonder dat er ook maar één sprong in beeld hoeft te komen. Het is puur psychologische terreur, waarin woorden wapens worden en geloof een breekbaar schild.

Heretic is geen klassieke horrorfilm. Er is geen bloederig geweld, geen geesten of demonische wezens. Het is horror op het niveau van de ziel, waar het onzichtbare - twijfel, angst, controleverlies - de grootste schrik teweegbrengt. Wat als je geloof slechts een iteratie is, zoals Mr. Reed het noemt, van een veel ouder verhaal? Wat als de overtuigingen die je houvast bieden, slechts producten zijn van herhaling en marketing?

Wat de film extra kracht geeft, is de subtiele verwijzing naar herkenbare thema's: religieuze indoctrinatie, geestelijke manipulatie, het verlangen naar absolute waarheid in een wereld vol relativisme. Wanneer Mr. Reed zijn theorie ontvouwt - dat geloofsstructuren slechts hervertellingen zijn van oeroude mythes - kijkt hij zijn bezoekers aan alsof hij hen een genadeklap toebrengt. Toch blijft de film respectvol naar beide kanten: geloof wordt niet bespot, ongeloof niet verheerlijkt. Alles draait om de vraag: wat als je écht moet kiezen?